Huis Frissestein te Deil

Frissestein wordt regelmatig genoemd als een van de zeven kastelen in Deil, maar op de kaart uit 1713 is duidelijk te zien dat dit geen kasteel was, maar een grote boerderij. De naam zelf komt pas sinds 1852 voor. De boerderij werd toen bewoond door de familie Verstegen. Het huidige huis is van 1880. Dit is gebouwd door de stichters van de steenfabriek in Tricht, die in 1872 aan overzijde van de Linge stond.

Frissestein is in 1929 verkocht aan de gemeente Deil om te dienen als gemeentehuis. Tegenwoordig is hier een restaurant gevestigd: De Os en het Paard. De naam van het restaurant komt voort uit het in 1818 toegekende gemeentewapen van Deil met een os en een paard; een combinatie van twee belangrijke families in Deil. Het paard is van de door paardenhandel rijk geworden familie Verstegen, de os is van de familie Van Everdingen van landgoed De Noordenhoek, die daar nog steeds een veeteeltbedrijf heeft.

Palmestein en Noordenhoek waren in 1668 in bezit van de familie Ten Ham. De familie kocht in 1706 ook nog kasteel Palmestein. De twee erfdochters Ten Ham trouwden een Van Everdingen en een Verstegen en de eigendommen werden gesplitst. Van Everdingen kreeg Noordenhoek en Palmestein werd eigendom van de familie Verstegen. In 1830 is Palmestein door Van Everdingen gekocht van de Verstegens, maar het werd drie jaar later al gesloopt wegens bouwvalligheid.

Deze tekst van de hand van Helma Schouten verscheen eerder in de Mededelingen van de Historische Kring West-Betuwe. Een wandeling van Geldermalsen naar Leerdam. 1884-2012, jaargang 40, jubileumnummer 2012.