“Meteor te Beesd neergestort”

Door Arthur Eerelman-Hanselman

Op vrijdagavondavond 26 augustus 1955 stortte bij Beesd een Gloster Meteor straaljager neer. De piloot, sergeant-majoor Van Baalen uit Leeuwarden, kwam daarbij om het leven. Het toestel was afkomstig van vliegbasis Leeuwarden en vloog – samen met drie andere Meteors – een missie als onderdeel van de luchtmachtoefening Loco. Tijdens een onverwacht en hevig onweer werd hetvliegtuig van Van Baalen geraakt door de bliksem. “Het toestel steigerde nog even en sprong daarna uit elkaar. De wrakstukken boorden zich op sommige plaatsen diep in de grond.”

Aan luchtmachtoefening Loco deden Nederlandse, Belgische, Amerikaanse en Britse toestellen mee, waaronder Gloster Meteors, North American F-86 Sabre’s en nachtjagers. De oefening vond plaats tussen 23 en 27 augustus 1955.

Vliegen met straaljagers was die dagen niet bepaald zonder risico’s. Bij dezelfde luchtmachtoefening, was eerder op de dag, om half acht ’s ochtends, een Belgische Gloster Meteor neergestort bij Eindhoven. Dit betrof een tweepersoons nachtjager; de piloot en waarnemer kwamen bij de crash om het leven. Dit toestel, een uur eerder opgestegen van de Belgische basis Bevekom, kwam terecht bij het dorpje Acht, langs de spoorlijn van Eindhoven naar ’s Hertogenbosch. “Toen de Gloster Meteor de grond raakte, explodeerde hij; honderden brokstukken vlogen in het rond.” Daarbij raakte ook een meisje van zestien dat langs de spoorbaan fietste gewond, maar “haar toestand baart geen zorg”. Het vliegtuig vloog vanwege slecht zicht zeer laag en is zodoende waarschijnlijk neergestort.

Het Nederlandse toestel had registratienummer I-104 en was van het type Gloster Meteor F8. Het toestel was op 19 januari 1951 in dienst gekomen en de resten werden – na de crash op 26 augustus 1955 – op 30 augustus 1955 afgevoerd naar het Leeuwarden Depot. De Gloster Meteor was de eerste operationele Britse straaljager. Het prototype maakte de eerste vlucht in 1943 en de toestellen kwamen vanaf 27 juli 1944 in dienst bij de Britse luchtmacht, waar ze ten strijde trokken tegen V1 vliegende bommen. Van 1948 tot 1959 was het toestel ook in gebruik bij de Nederlandse luchtmacht. De prestaties van het toestel waren, met een maximum snelheid van 960 km/u, voor die tijd uitzonderlijk. Een deel van de toestellen in Nederlandse en Belgische dienst werd onder licentie gebouwd door Fokker. Wereldwijd werden er bijna vierduizend Meteors gebouwd, Fokker bouwde er 330. Nederland kreeg ongeveer 260 vliegtuigen van dit type in gebruik.

De Meteor was notoir onbetrouwbaar; bijna de helft van de Nederlandse toestellen ging verloren door ongevallen. In Britse dienst gingen maar liefst 890 Meteors verloren, waarbij 450 vliegers om het leven kwamen.

Bronnen:

• De Heerenveensche koerier_onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel, zaterdag 27 augustus 1955
• Leeuwarder Courant, zaterdag 27 augustus 1955
• Polygoon Journaal, 25 augustus 1955 (beeldengeluid.nl)
• wikipedia.org
• jonkerweb.net